Category: Hugleiðingar

Skaðlegasta lífsafstaða sem hægt er að tileinka sér er að vera fórnarlamb. Og taktu eftir þegar ég segi, að tileinka sér. Við tölum réttilega um fórnarlömb ofbeldis, náttúruhamfara og stríðsógna til að undirstrika hversu miklar þjáningar þau hafa upplifað. Þannig er orðið fórnarlamb mjög gagnlegt og gagnsætt orð. Þegar við tölum um fórnarlömb utanaðkomandi ógna erum við að vísa til saklausra einstaklinga sem eiga sér einskis ills von en eru allt í einu lentir í skelfilegum aðstæðum og þjáningum sem okkur hryllir við að fólk líði. Að þessu leyti er hugtakið fórnarlamb eðlilegt og réttmætt hugtak. Þó er alls ekki samasemmerki milli þess að vera annars vegar raunverulegt fórnarlamb aðstæðna og hins vegar að upplifa sig vera fórnarlamb lífsins. Vart hef ég tölu á þeim manneskjum sem ég hef þjónað í preststarfinu, fórnarlömbum skelfilegra aðstæðna sem samt sem áður upplifa sig ekki í því hlutverki, þrátt fyrir sorgir sínar og … Lesa meira

Ég er komin heim af hælinu, þegar ég fór þangað hét ég því að eiga svo gott sem engin samskipti við annað fólk, upplifði að ég væri komin með ógeð af fólki, gekk um matsalinn í hettupeysu og joggingbuxum með fjarrænan svip eins og foreldrar mínir væru nýbúnir að taka af mér snjallsímann og eyða Snapchat reikningnum mínum. Ég forðaðist augnsamband við aðra, settist ein út í horn með diskinn minn og þóttist vera félagsfælin. Nokkrum dögum seinna var ég hins vegar komin á villingaborðið sem var að mestu skipað konum fimmtíu ára og eldri en þar var ekkert umræðuefni of heilagt til viðrunar, þar skapaðist líka dýrmæt vinátta, ég hlakkaði til hvern einasta morgun að borða hafragrautinn með þessum meisturum, unglingaveiki mín entist sumsé í heila tvo daga. Ég uppgötvaði þarna að nýfengin félagsfælnin sneri hreint ekkert að öðru fólki, heldur sjálfri mér, ég var bara komin með ógeð … Lesa meira

“Ég er vistmaður á heilsustofnun og trúi á óhefðbundnar lækningar, vinsamlegast hringið á lögregluna.” Ein stærsta blekking mannkyns er líklega sú að halda að dag einn muni vísindin hafa svör við öllu og dauðanum líka. Rökhyggja og vísindi hafa gert kraftaverk á svo ótrúlega mörgum sviðum að það væri hreinlega til að æra óstöðugan að ætla sér að telja það allt upp. Við einfaldlega lifum lengur á þessari jörð vegna vísindanna, við þekkjum heiminn og líka geiminn vegna vísindanna, vísindi skapa frið en reyndar líka ófrið, stundum jafnvel hatur en aldrei ást, vísindin skapa lækningu en ekki beint heilbrigði því heilbrigði er eitthvað stærra og óáþreifanlegra en vísindin ein geta fangað. Hugsa sér, læknavísindin eru þess megnug að flytja líffæri manna á milli, koma fósturvísum fyrir í legi kvenna, græða stofnfrumur í fólk til að lækna ýmsa erfiða sjúkdóma, jafnvel geðsjúkdóma. En talandi um geðsjúkdóma, geðkvilla og hegðunarraskanir, þar eru … Lesa meira

Ertu útbrunnin? Spurði konan sem settist gegnt mér í matsalnum á fyrsta degi dvalar minnar hér á Heilsuhælinu í Hveragerði. “Nei nei ég er bara þreytt” svaraði ég afsakandi og hugsaði með mér að kannski hefði ég bara átt að svara spurningunni játandi og bæta síðan við að ég væri svo sjúklega útbrunnin að ég gæti alls ekki haldið uppi samræðum við ókunnuga en fannst það kannski helst til of harkaleg viðbrögð í garð konunnar sem eflaust vildi vel. Eftiráhyggja var reyndar ágætt að hún skyldi spyrja, þá neyddist ég til að segja upphátt og hnitmiðað hver ástæða dvalar minnar er, sem er einfaldlega sú að ég er þreytt. Ég verð fertug í næsta mánuði en er enn á þeim stað í lífinu að halda að ég megi ekki tala um eigin þreytu, eins og það sé bara eitthvað sem fólk geti orðað í fyrsta lagi um sextugt eftir tvö … Lesa meira

Ef það er eitthvað sem ég hef lært af því að vera í prestskap, vera alkóhólisti og með geðröskun er að ég er ekki góð manneskja. Þegar fólk segir við mig að ég sé nú virkilega góð manneskja verð ég hreinlega skelfingu lostin. Ef mér er hins vegar þakkað fyrir góða þjónustu eða nærveru eða skrif þá verð ég auðvitað glöð og þakklát. Það er þó ekki prestskapnum né alkólhólismanum eða geðröskuninni að kenna að ég er ekki góð heldur hefur þrenningin aðeins opnað augu mín betur fyrir þeirri staðreynd að ég er alls ekki hreinni né betri en annað fólk. Ég hef til dæmis beitt manninn minn andlegu ofbeldi með því að þegja þunnu hljóði lengur en rétt og sanngjarnt er að gera, haldið honum í spennu með skapsveiflum og hroka, ég hef líka gerst sek um að vanrækja börnin mín, til dæmis þegar mér fannst mikilvægara að drekka … Lesa meira

Mér skilst að hljóð og snerting sé það síðasta sem við mannfólkið skynjum þegar allt annað er frá okkur tekið. Þegar orð festa ekki lengur rætur sökum veikinda  er lykil mannlegar tengsla að finna í tónlist og snertingu. Oft hef ég upplifað að sitja við sjúkrabeð þar sem enginn segir neitt en ástvinur heldur í hönd hins sjúka og um loftið berast tónar úr litlu útvarpi á náttborðinu. Oft er það nóg og engu við að bæta, kærleikurinn er ekki endilega alltaf svo ræðinn en hann kann að skapa nánd án orða.

Ég held að tónlistin sé vöggugjöf skaparans til að auðvelda okkur lífsgönguna, af því að gangan er ekkert alltaf auðveld eins og við öll vitum. Það er svo merkilegt með tónlistina að hún hefur einhvern allsherjar aðgang sem orð hafa ekki, tónlistin er eiginlega masterlykill að lífinu. Ef við tökum bara kirkjuna sem dæmi og kirkjulegar athafnir þá … Lesa meira

Í #meToo byltingunni hef ég mikið velt fyrir mér ábyrgð minni sem uppalanda tveggja ungra drengja. Drengirnir spegla nefnilega samskipti okkar hjónanna, orðræðuna á heimilinu, hvernig við horfum á hvort annað, ávörpum hvort annað, virðum framlagt hvors annars til þessarar sameiginlegu lífsbaráttu okkar. Þeir skoða hvað pabbi er að horfa á í sjónvarpinu og á netinu, hvernig hann talar almennt um konur, hvort hann hafi helst orð á stórum brjóstum og stinnum rassi eða hvort hann heyri það sem konur eru að segja í fréttum og á opinberum vettvangi og taki það gilt, taki yfirhöfuð á mark á konum. Er pabbi í beyglum yfir því að hlusta á hinn nýja forsætisráðherra flytja áramótaávarp og gerir grín að því hvað hún sé lítil og stelpuleg eða fer hann strax að tala um inntak þess sem hún hefur að segja af því að fyrir honum er algjört aukaatriði hvernig ein valdamesta … Lesa meira

Mér finnst fólk mjög fallegt og gott. Þegar maður er nálægt fólki gerast ákveðnir töfrar sem ekki nást í gegnum síma eða tölvu, töfrarnir birtast í augnaráði og svipbrigðum,nærveru, hlýju, krafti, orku, brosi, kímni, gagnkvæmum skilningi með og án orða, rósemd, hrifningu, kærleika, umburðarlyndi gagnvart skoðunum og skringilegheitum, hvatvísi og örlyndi.
Við höfum svo gríðarlega mikla getu til að umgangast allskonar fólk í návígi vegna þess að þegar við erum í sjónlínu og snertingu við manneskjur þá langar okkur til að reynast vel, sýna umburðarlyndi og virðingu. Þá skynjum við lifandi nærveru og af því að við erum tilfinninga og siðferðisverur horfum við ekki svo glatt framhjá tilfinningum og líðan annarra í hinni lifandi nærveru. Við getum leyft okkur að hugsa og segja leiðinlega hluti um fólk sem er fjarri en þegar við hittum það augliti til auglitis þá verðum við ósjálfrátt fyrir áhrifum af mennskunni sem tengir okkur öll … Lesa meira

Stundum þarf bara eina spurningu eins og þá sem útvarpsmaðurinn bar fram á Morgunvaktinni á Rás 1 í morgun og til verður heil ræða. Spurningin varðaði það hvernig við gætum tekist á við gráan hversdagsleikann eftir að hafa notið birtu jólanna og hátíðleikans sem umlykur okkur í desembermánuði. Svar mitt við spurningu útvarpsmannsins var í stuttu máli það að jólin ættu í raun að vera grundvöllur hversdagsleikans allan ársins hring. Jesús tjaldaði ekki til einnar nætur hér á jörð þótt hann hefði skamma viðveru í Betlehem forðum. Þess vegna á boðskapur jólanna um frið og kærleika og samkennd að vera undirtónn hvers dags sem við lifum. Ég er stundum spurð að því sem prestur hvort það sé ekki óvenju mikið að gera hjá mér um jól og fylgir þá spurningunni jafnan sá hljómur að það hreinlega hljóti að vera, svar mitt kemur því mörgum á óvart því sannleikurinn er sá … Lesa meira

Þegar ég var lítil stelpa átti ég mitt eftirlætis jólaskraut sem var Betlehem í glansútgáfu. Hrönn heitin móðursystir mín kom með það um miðja síðustu öld alla leið frá Ameríku og gaf fjölskyldunni. Ég man að við upphaf aðventu setti mamma upp nokkra jólasveina sem pabbi hafði föndrað úr efni sem fékkst í verslun sem mig minnir að hafi heitið Kompan og var til húsa hér í Skipagötu á Akureyri. Jólasveinarnir stóður á arinhillunni alla aðventuna eins og upphitunarband fyrir stórhljómsveit en svo var það ekki fyrr en á Þorláksmessu þegar hinn sætkenndi rjúpnailmur blandaðist hátíðartóni Bjarna Þorsteinssonar úr barka föður míns að Betlehem var sett á sinn stað. Fjárhúsið var búið til brúnum tekkvið sem hefur eflaust verið vinsæll í innanhússhönnun um miðbik tuttugustu aldar og inn í það var þeim Maríu og Jósep troðið sem og einu lambi, asna og örsmáu Jesúbarni í jötu. Jósep var klæddur hversdagslegum … Lesa meira